Những điều thú vị xoay quanh "Thước tầm" trong căn nhà gỗ cổ truyền

[nhadepvn]

Có một cấu kiện khá thú vị trong căn nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ đó chính là sào tre. Mặc dù chỉ là một cấu kiện nhỏ, hình dáng đơn giản nhưng lại là một phần quan trọng trong việc lưu trữ bản vẽ nhà gỗ, phục vụ cho việc sửa chữa sau này. Có rất nhiều điểm lý thú khác xoay quanh cấu kiện nhỏ mà quan trọng này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ngay trong nội dung dưới đây.

Chất liệu làm nên thước tầm của nhà gỗ kẻ truyền ​

Thước tầm còn có một tên gọi khác là sào mực, sào tre. Đây là cấu kiện nhỏ trong ngôi nhà gỗ cổ truyền được làm bằng thân tre. Việc lựa chọn tre để làm sào mực cũng vô cùng kỹ càng. Sào phải được làm từ thân cây tre khỏe, thẳng, không bị mục hay sâu đục, các đốt tre phải cách đều nhau…

Sau khi đã lựa chọn được cây tre ưng ý để làm sao, thân tre được chẻ làm đôi. Một nửa sẽ được đi ngâm tẩm kỹ càng để tránh mối mọt và ẩm mốc.

Vị trí lưu trữ sào thước tầm​

Thước tầm trong căn nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ được gác dưới nóc nhà, giữa 2 vì kèo. Sào sẽ được người thợ làm nhà gỗ hoặc gia chủ gác lên sau khi ngôi nhà đã hoàn thiện và được gác trong nghi lễ cài sào.

Với vị trí trang nghiêm và quan trọng này, việc lưu trữ sào tre sẽ được lâu bền hơn, tránh bị ảnh hưởng bởi thời tiết hay côn trùng, mối mọt. Khi cần tu bổ, sửa chữa, cải tạo nhà, sào tre sẽ được mang xuống. Người thợ theo thông tin ghi trên sào để thực hiện quá trình sửa chữa, cải tạo.

Những thông tin có trên sào tre nhà gỗ ​

Trên sào tre nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ sẽ ghi những thông tin quan trọng như:

• Thông tin về kích thước của căn nhà: Kích thước của ngôi nhà sẽ được ghi lại trên sào tre. Chính vì vậy, đây còn được coi là một bản vẽ thu nhỏ của căn nhà gỗ 5 gian sân vườn, 3 gian…
• Chữ ký của gia chủ: Chữ ký của gia chủ nhằm mục đích để con cháu đời sau biết được ai là chủ nhân đời đầu của gia đình. Việc ký lên sào tre cũng thể hiện được sự sở hữu của gia đình đối với căn nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ.

Riêng với các thông tin về kích thước nhà gỗ cổ truyền, những thông tin này sẽ được mã hóa bằng ký hiệu riêng biệt mà chỉ người trong nghề mới đọc và hiểu được. Điều này để đảm bảo thông tin ngắn gọn và vẫn đầy đủ ý nghĩa.

Ý nghĩa của thước tầm trong căn nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ ​

Sào tre là một vật quan trọng đối với căn nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ. Bởi sào tre chứa đựng trong đó rất nhiều ý nghĩa khác nhau như:

• Sào tre là vật dùng để lưu trữ, ghi lại kích thước của ngôi nhà. Đây là bản vẽ thu nhỏ, có các thông tin giá trị và quan trọng phục vụ cho việc sửa chữa nhà về sau này hoặc gia chủ có ý định cơi nới cải tạo.
• Vị trí của sào tre được cất ở ngay dưới nóc nhà. Đây là vị trí dễ nhìn, dễ thấy và khó bị ảnh hưởng bởi tác động của ngoại cảnh. Giúp cho bản vẽ của căn nhà không bị thất lạc hoặc hư hại trong thời gian dài.
• Thông tin trên sào tre còn giúp cho con cháu về sau này biết được người sở hữu căn nhà là ai.
• Sào tre còn thể hiện cho sự sáng tạo của người Việt xưa trong quá trình lưu trữ thông tin nhà ở. Điều này thể hiện cho trí tuệ của người Việt.

Những thông tin thú vị về sào tre trong căn nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ trên đây, mong rằng có thể phần nào giúp quý vị hiểu hơn về ngôi nhà truyền thống này của dân tộc. Sẽ còn rất nhiều điều lý thú khác, chúng tôi sẽ cùng quý vị khám phá trong các bài viết sau.